از سوى پیامبر(صلى الله علیه وآله) و امامان معصوم(علیهم السلام) علامت ها و نشانه هایى براى ظهور آن حضرت ذكر شده است كه مردم با دیدن آن علائم و نشانه ها، از ظهور امام مهدى (عج) با خبر مى شوند. این علائم، از یك حیث، دو گونه اند:

1- علائم خاص; این علامت ها، خاص و مختص وجود پر بركت حضرت صاحب الامر(علیه السلام)است و حضرت بدان وسیله مى داند كه خداوند او را اذن و اجازه ى ظهور داده است.

در روایتى طولانى، ابى بن كعب از پیامبر اكرم(صلى الله علیه وآله) درباره ى علامت هاى ظهور امام مهدى(علیه السلام)سؤال مى كند. آن حضرت مى فرماید:

او (امام مهدى) (عج) پرچمى دارد كه چون وقت ظهورش فرا رسد، خود به خود باز مى شود و خداى تعالى آن را به سخن مى آورد و عرض مى كند: «یا ولى الله فاقتل اعدالله; اى ولىّ خدا! دشمنان خدا را بكش!». و این دو علامت است (اوّلى باز شدن پرچم، دومى، صدایى است كه از پرچم بر مى آید.

و نیز او شمشیرى دارد كه در غلاف است و چون هنگام ظهور حضرتش فرا رسد از غلاف بیرون مى آید و خداوند آن را به سخن مى آورد و صدا مى زند: «اخرج یا ولىّ الله! فلایحل لك أنْ تقعَد فی أعداء الله; اى ولىّ خدا! قیام كن كه دیگر جاى درنگ نیست و نشستن براى تو روا نیست كه از دشمنان خدا دست بردارى». پس حضرت خروج مى كند و قیام مى كند و دشمنان خدا را هر كجا كه بیابد به قتل مى رساند...».(1)

ظهور منجی بشر در دوران آخرزمان، باوری است قطعی و همگانی. ادیان و شرایع توحیدی و غیرتوحیدی و نیز بعضی از مكاتب بشری، نوید چنین روزی را به پیروان خویش داده‏اند. در این میان، اسلام با مبانی قویِ نظری و عملی، موضوع ظهور را به صورت صحیح تبیین كرده و با راهكارهای مناسب و درخور، واژه انتظار و منتظرِ مصلح را در میان جوامع اسلامی تبیین كرده است.

واژه مهدویّت و مهدی علیه‏السلام تبلور فرهنگ انتظار است كه همه مسلمین، اعم از شیعه و اهل سنت در باور داشتِ آن، اتفاق نظر دارند. از زمان ظهور اسلام، پیامبر اكرم صلی‏الله‏علیه‏و‏آله و اهل بیت علیهم‏السلام و صحابه و یاران ایشان، عهده‏دار تبیین فرهنگِ مهدویت بوده‏اند و این رسالت در هر عصری، میان آنها ادامه پیدا كرده تا دوران غیبت كبرایِ امام زمان علیه‏السلام كه در این برهه مهم و حساس، علما و مبلغان دینی مسئولیت تبیین و تثبیت آن را به عهده گرفته و مردم را به فرا رسیدن روزگار ظهور امیدوار می‏كنند.

ظهور «سفياني» همانند ظهور «دجّال» نيز در بسياري از منابع حديث شيعه و اهل تسنّن به عنوان يکي از نشانه هاي ظهور مصلح بزرگ جهاني، و يا به عنوان يکي از حوادث آخر زمان، آمده است. [1] .
.
گرچه از بعضي روايات بر مي آيد که «سفياني» شخص معيّني از آل ابوسفيان و فرزندان او است; ولي از پاره اي ديگر استفاده مي شود که سفياني منحصر به يک فرد نبوده بلکه اشاره به صفات و برنامه هاي مشخّصي است که در طول تاريخ افراد زيادي مظهر آن بوده اند.


از جمله در روايتي از امام علي بن الحسين(عليه السلام) نقل شده:
«امر السّفياني حتم من اللّه ولايکون قائم الاّ بسفياني [2] . »
ظهور سفياني از مسائل حتمي و مسلّم است: و در برابر هر قيام کننده اي يک سفياني وجود دارد!»
از اين حديث بخوبي روشن مي شود که سفياني جنبه «توصيفي» دارد نه «شخصي» و اوصاف او همان برنامه ها و ويژگيهاي او است و نيز استفاده مي شود که در برابر هر مرد انقلابي و مصلح راستين يک (يا چند) سفياني قد علم خواهد کرد.
.
در حديث ديگري از امام صادق(عليه السلام) مي خوانيم:...